GENOCIDE SREBRENICA -TOESPRAAK EDUARD NAZARSKI
SREBRENICA HERDENKING, 11 juli 2008, DEN HAAG
GENOCIDE SREBRENICA - NOOIT VERGETEN
EDUARD NAZARSKI - DIRECTEUR AMNESTY INTERNATIONAL NEDERLAND
Dames en heren,
Dertien jaar geleden beleefde de wereld de hel van Srebrenica. Duizenden mannen en jongens werden vermoord door de troepen van generaal Mladic. Vrouwen en meisjes werden verkracht. Huizen werden geplunderd. De soldaten zaaiden zoveel angst dat zij sommigen ter plekke tot zelfmoord dreven. Jaren later noemde het Joegoslavië Tribunaal deze gebeurtenissen in juli 1995 een ware terreurcampagne.
Srebrenica is, net als de Joegoslavische oorlogen waarmee de naam van de stad helaas altijd verbonden zal blijven, een les in identificatie en extreme desidentificatie. Srebrenica laat ons zien met welke duizelingwekkende snelheid en vooral met welke ijzingwekkende gevolgen een land, een bevolking verdeeld kan raken, uiteen kan vallen, vijandschappen kan opbouwen en uit die vijandschappen de uiterste consequenties kan trekken en een hel op aarde kan creëren.
Den Haag is en blijft op allerlei manieren voor altijd verbonden met de hel van Srebrenica.
Jaarlijks wordt hier in Den Haag herdacht wat er toen in Bosnië, onder het oog van de wereld en onder het oog van Nederlandse militairen en politici gebeurde. Een generatie Nederlanders verloor, kijkende in de hel, haar onschuld.
Hoe dodelijk 'safe areas' kunnen zijn voor wie op 'safe areas' vertrouwt, is sindsdien pijnlijk duidelijk. In veel conflictsituaties, ook heden ten dage, is de enkele aanwezigheid van de internationale gemeenschap géén garantie voor veiligheid. Terwijl het daar om moet gaan: veiligheid voor de burgers. Niet de suggestie van veiligheid telt, maar alleen echte veiligheid. Niet de schijn van bescherming werkt, maar alleen echte bescherming. En als echte bescherming ter plekke aan burgers niet gegeven kan worden, dan is echte bescherming elders, aan vluchtelingen, geboden.
Schijn bedriegt. Die harde les heeft Srebrenica ons geleerd. De prijs voor die les zal altijd te hoog blijven. Maar dat is geen reden om hem niet te willen leren. Bijvoorbeeld vandaag in Darfur, waar een vredesmacht slechts een derde van de beoogde personele capaciteit heeft en de VN-lidstaten niet bereid of in staat zijn om 24 helikopters te leveren. Dat is schrijnend, maar ook gevaarlijk, want, zoals gezegd, alleen échte bescherming telt.
Den Haag is de stad van internationaal recht en van het Joegoslavië Tribunaal. Dat tribunaal veroordeelde soldaat Erdemovic en generaal Krstic voor hun aandeel in de oorlogsmisdrijven en genocide in Srebrenica. Het Tribunaal heeft inmiddels meer dan vijftig veroordelingen uitgesproken voor ernstige misdrijven in de Joegoslavische oorlogen. Er lopen nog rechtszaken tegen 25 personen, terwijl in negen zaken een hoger beroep loopt. Dertien zaken werden naar nationale rechtbanken verwezen. Maar drie verdachten van ernstige en grootschalige misdrijven zijn toch nog steeds op vrije voeten. Onder hen de hoofdverdachten van de misdrijven in Srebrenica: Radovan Karadzic en Ratko Mladic.
Het trauma van Srebrenica zal nooit worden afgesloten. Evenmin als het trauma van Serajevo. Ik denk aan Elma Jacupovic. Zij zou dit jaar 17 geweest zijn. Maar zij werd in de zomer van 1993 door een sluipschutter gedood. Net als veel andere inwoners van Serajevo. Voor de jarenlange beschietingen van de Bosnische hoofdstad door sluipschutters en artillerie veroordeelde het Joegoslavië Tribunaal militaire commandanten tot lange gevangenisstraffen. Maar vijftien jaar na de dood van Elma Jacupovic zijn ook de hoofdverantwoordelijken voor de beschietingen op de burgerbevolking van Serajevo nog steeds niet berecht. Radovan Karadzic en Ratko Mladic.
Den Haag is ook de stad van het Internationaal Gerechtshof. Dat hof oordeelde dat Servië het Verdrag ter Voorkoming en Bestraffing van Genocide schendt zo lang het weigert generaal Mladic over te dragen aan het Joegoslavië Tribunaal.
Over twee jaar zal hier in Den Haag het Joegoslavië Tribunaal de deuren sluiten, terwijl de Europese Unie op het punt staat nu al voor Servië de poorten te openen. Terwijl de EU tot voor kort meende dat echte samenwerking met het Tribunaal een vereiste was op weg naar EU-lidmaatschap, concludeerde de staatshoofden en regeringsleiders van de Unie een half jaar geleden toch maar vast dat 'de toekomst van de westelijke Balkan in de EU ligt'.
De EU afficheert zichzelf als ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Maar zo'n ruimte mag geen plaats bieden aan ernstige belemmering van de internationale rechtsgang. Nu het nog kan, dienen de lidstaten van de EU Servië tot volledige medewerking met het Tribunaal te bewegen. De Nederlandse regering verdient steun bij het streven volledige medewerking van Servië met het Tribunaal te krijgen.
Als de Europese Unie hierin faalt, bewijst zij Elma Jacupovic en duizenden andere slachtoffers en nabestaanden dat er voor hún recht in Europa geen plaats is.
Als de Europese Unie hierin faalt, ziet bovendien de toekomst voor het permanente Internationaal Strafhof, ook hier in Den Haag gevestigd, er somber uit. Ook dat hof is afhankelijk van de medewerking van staten bij het arresteren en overdragen van verdachten, in Oeganda, Congo, de Centraal Afrikaanse Republiek en Soedan. De Europese Unie heeft een cruciale rol gespeeld bij de totstandkoming van het Internationaal Strafhof. De Unie kan zich niet permitteren straffeloosheid in Europa te accepteren, waar zij deze elders wil bestrijden.
Ratko Mladic en Radovan Karadzic moeten overgedragen worden aan het Joegoslavië Tribunaal. Zij horen in een rechtszaal in Den Haag. Er is geen andere geloofwaardige positie voor de EU. Er mag geen andere keuze zijn voor Servië. Belemmering van de internationale rechtsgang is geen optie. Europese hulp daarbij evenmin.
Wij gedenken hier vandaag de slachtoffers van de duizenden misdrijven in Srebrenica. En wij vragen hier vandaag wederom gerechtigheid voor slachtoffers en nabestaanden. Gewoon omdat niemand ongestraft een hel op aarde mag ontketenen. Hier niet. In Srebrenica niet. Nergens.
Eduard Nazarski,
Directeur Amnesty International Nederland
GENOCIDE SREBRENICA - NOOIT VERGETEN
EDUARD NAZARSKI - DIRECTEUR AMNESTY INTERNATIONAL NEDERLAND
Dames en heren,
Dertien jaar geleden beleefde de wereld de hel van Srebrenica. Duizenden mannen en jongens werden vermoord door de troepen van generaal Mladic. Vrouwen en meisjes werden verkracht. Huizen werden geplunderd. De soldaten zaaiden zoveel angst dat zij sommigen ter plekke tot zelfmoord dreven. Jaren later noemde het Joegoslavië Tribunaal deze gebeurtenissen in juli 1995 een ware terreurcampagne.
Srebrenica is, net als de Joegoslavische oorlogen waarmee de naam van de stad helaas altijd verbonden zal blijven, een les in identificatie en extreme desidentificatie. Srebrenica laat ons zien met welke duizelingwekkende snelheid en vooral met welke ijzingwekkende gevolgen een land, een bevolking verdeeld kan raken, uiteen kan vallen, vijandschappen kan opbouwen en uit die vijandschappen de uiterste consequenties kan trekken en een hel op aarde kan creëren.
Den Haag is en blijft op allerlei manieren voor altijd verbonden met de hel van Srebrenica.
Jaarlijks wordt hier in Den Haag herdacht wat er toen in Bosnië, onder het oog van de wereld en onder het oog van Nederlandse militairen en politici gebeurde. Een generatie Nederlanders verloor, kijkende in de hel, haar onschuld.
Hoe dodelijk 'safe areas' kunnen zijn voor wie op 'safe areas' vertrouwt, is sindsdien pijnlijk duidelijk. In veel conflictsituaties, ook heden ten dage, is de enkele aanwezigheid van de internationale gemeenschap géén garantie voor veiligheid. Terwijl het daar om moet gaan: veiligheid voor de burgers. Niet de suggestie van veiligheid telt, maar alleen echte veiligheid. Niet de schijn van bescherming werkt, maar alleen echte bescherming. En als echte bescherming ter plekke aan burgers niet gegeven kan worden, dan is echte bescherming elders, aan vluchtelingen, geboden.
Schijn bedriegt. Die harde les heeft Srebrenica ons geleerd. De prijs voor die les zal altijd te hoog blijven. Maar dat is geen reden om hem niet te willen leren. Bijvoorbeeld vandaag in Darfur, waar een vredesmacht slechts een derde van de beoogde personele capaciteit heeft en de VN-lidstaten niet bereid of in staat zijn om 24 helikopters te leveren. Dat is schrijnend, maar ook gevaarlijk, want, zoals gezegd, alleen échte bescherming telt.
Den Haag is de stad van internationaal recht en van het Joegoslavië Tribunaal. Dat tribunaal veroordeelde soldaat Erdemovic en generaal Krstic voor hun aandeel in de oorlogsmisdrijven en genocide in Srebrenica. Het Tribunaal heeft inmiddels meer dan vijftig veroordelingen uitgesproken voor ernstige misdrijven in de Joegoslavische oorlogen. Er lopen nog rechtszaken tegen 25 personen, terwijl in negen zaken een hoger beroep loopt. Dertien zaken werden naar nationale rechtbanken verwezen. Maar drie verdachten van ernstige en grootschalige misdrijven zijn toch nog steeds op vrije voeten. Onder hen de hoofdverdachten van de misdrijven in Srebrenica: Radovan Karadzic en Ratko Mladic.
Het trauma van Srebrenica zal nooit worden afgesloten. Evenmin als het trauma van Serajevo. Ik denk aan Elma Jacupovic. Zij zou dit jaar 17 geweest zijn. Maar zij werd in de zomer van 1993 door een sluipschutter gedood. Net als veel andere inwoners van Serajevo. Voor de jarenlange beschietingen van de Bosnische hoofdstad door sluipschutters en artillerie veroordeelde het Joegoslavië Tribunaal militaire commandanten tot lange gevangenisstraffen. Maar vijftien jaar na de dood van Elma Jacupovic zijn ook de hoofdverantwoordelijken voor de beschietingen op de burgerbevolking van Serajevo nog steeds niet berecht. Radovan Karadzic en Ratko Mladic.
Den Haag is ook de stad van het Internationaal Gerechtshof. Dat hof oordeelde dat Servië het Verdrag ter Voorkoming en Bestraffing van Genocide schendt zo lang het weigert generaal Mladic over te dragen aan het Joegoslavië Tribunaal.
Over twee jaar zal hier in Den Haag het Joegoslavië Tribunaal de deuren sluiten, terwijl de Europese Unie op het punt staat nu al voor Servië de poorten te openen. Terwijl de EU tot voor kort meende dat echte samenwerking met het Tribunaal een vereiste was op weg naar EU-lidmaatschap, concludeerde de staatshoofden en regeringsleiders van de Unie een half jaar geleden toch maar vast dat 'de toekomst van de westelijke Balkan in de EU ligt'.
De EU afficheert zichzelf als ruimte van vrijheid, veiligheid en recht. Maar zo'n ruimte mag geen plaats bieden aan ernstige belemmering van de internationale rechtsgang. Nu het nog kan, dienen de lidstaten van de EU Servië tot volledige medewerking met het Tribunaal te bewegen. De Nederlandse regering verdient steun bij het streven volledige medewerking van Servië met het Tribunaal te krijgen.
Als de Europese Unie hierin faalt, bewijst zij Elma Jacupovic en duizenden andere slachtoffers en nabestaanden dat er voor hún recht in Europa geen plaats is.
Als de Europese Unie hierin faalt, ziet bovendien de toekomst voor het permanente Internationaal Strafhof, ook hier in Den Haag gevestigd, er somber uit. Ook dat hof is afhankelijk van de medewerking van staten bij het arresteren en overdragen van verdachten, in Oeganda, Congo, de Centraal Afrikaanse Republiek en Soedan. De Europese Unie heeft een cruciale rol gespeeld bij de totstandkoming van het Internationaal Strafhof. De Unie kan zich niet permitteren straffeloosheid in Europa te accepteren, waar zij deze elders wil bestrijden.
Ratko Mladic en Radovan Karadzic moeten overgedragen worden aan het Joegoslavië Tribunaal. Zij horen in een rechtszaal in Den Haag. Er is geen andere geloofwaardige positie voor de EU. Er mag geen andere keuze zijn voor Servië. Belemmering van de internationale rechtsgang is geen optie. Europese hulp daarbij evenmin.
Wij gedenken hier vandaag de slachtoffers van de duizenden misdrijven in Srebrenica. En wij vragen hier vandaag wederom gerechtigheid voor slachtoffers en nabestaanden. Gewoon omdat niemand ongestraft een hel op aarde mag ontketenen. Hier niet. In Srebrenica niet. Nergens.
Eduard Nazarski,
Directeur Amnesty International Nederland
posted by BiH Platform at 7:29 AM
1 comments
