BEGINSELVERKLARING NATIONALE SREBRENICAHERDENKING 2013

Den Haag- Het Plein, 13 juli 2013

                                       GENOCIDE VAN SREBRENICA HERDENKING
Nederland, erken de waarheid! We zijn hier bijeen om te herdenken dat Srebrenica 18 jaar geleden in handen viel van Servische en Bosnisch-Servische troepen, waarna in een paar dagen tijd meer dan 8.000 mensen werden vermoord. We staan hier samen, mensen die uit Bosnië-Herzegovina komen en andere Nederlanders. Velen van u zijn zwaar geraakt door die massamoord. Voor velen is hun leven door ‘Srebrenica’ verwoest. U heeft vaders, broers, neven, ooms verloren. Kinderen, grootvaders, vrienden. Honderden doden worden vandaag in Potocari begraven. Wij delen hier samen verdriet en wij voelen ons verbonden met de herdenking in Potocari, de begraafplaats bij Srebrenica. 18 jaar geleden werd Srebrenica ingenomen door de Serviërs, ondanks de door de VN toegezegde bescherming van het Nederlandse bataljon, Dutchbat. We kennen de verhalen van de overlevenden. Het bataljon bood nauwelijks weerstand tegen de Servische troepen. Na de val zochten mensen hun toevlucht op de compound in Potocari. Nederlandse militairen hebben geprobeerd – vaak op eigen initiatief - te midden van grote verwarring hulp te bieden, maar ook hebben Nederlandse soldaten, op instructie van hun superieuren, geassisteerd bij het scheiden van mannen en vrouwen. Vele Dutchbatters hebben verklaard dat zij beseften dat deze mannen zeer waarschijnlijk vermoord zouden worden. Het gerechtshof in Den Haag heeft inmiddels vastgesteld dat Bosnische mannen op bevel van Nederlandse officieren van de compound zijn weggestuurd, tegen hun wil overgeleverd aan de Serviërs, een wisse dood tegemoet. Wat betekent deze juridische uitspraak voor onze politici? Wij ervaren tot op de dag van vandaag dat de Nederlandse regering nog steeds de moeilijke ethische en politieke discussies over onze rol bij de massamoord van Srebrenica uit de weg gaat. Nederland geeft nog steeds geen gehoor aan de oproep van het Europees Parlement om van 11 juli een nationale gedenkdag te maken. De Nederlandse regering heeft nooit in heldere, krachtige bewoordingen erkend dat ons land een directe mede-verantwoordelijkheid draagt voor de dood van meer dan 8.000 mensen in Srebrenica. Nooit is tegen de overlevenden gezegd dat we op kritieke punten tekort zijn geschoten. Nooit is een open gesprek aangegaan. Nooit zijn excuses aangeboden! Deze ontkenning doet pijn. Onnodig veel pijn. Wij roepen dit jaar opnieuw de Nederlandse regering op om eindelijk haar verantwoordelijkheid jegens de overlevenden van Srebrenica te nemen. Daarbij hoort ook dat Nederland blijvend fondsen beschikbaar stelt voor de wederopbouw van Srebrenica en de (vrijwillige) terugkeer van vluchtelingen. Wat betekent deze juridische uitspraak voor ons als burgers van Nederland? Wij moeten de feiten erkennen en daarnaar handelen. De Bosniërs in Nederland verdienen onze solidariteit en kunnen ondersteuning om hier een nieuw leven op te bouwen nog steeds goed gebruiken. Ook de overlevenden in Bosnië-Herzegovina verdienen onze ondersteuning – in hun strijd voor waarheid en gerechtigheid, in hun pogingen om opnieuw een bestaan op te bouwen in eigen land, waar etnisch nationalisme nog steeds hoogtij viert en waar etnische afkomst belangrijker is dan burgerschap. We willen ons inzetten voor een Nationaal Srebrenicamonument en ook waarheidsvinding is geboden waarbij – anders dan bij het NIOD-rapport en de parlementaire enquêtecommissie - het perspectief van de slachtoffers uitgangspunt moet zijn. Graag zouden we hierin samen optrekken met onze regering en andere belanghebbenden. Enkele recente vonnissen van het Joegoslavië-Tribunaal hebben geleid tot een discussie over een mogelijke koerswijziging van de Tribunaal. Voor ons staat vast dat de processen tegen Ratko Mladic en Radovan Karadzic, aangeklaagd vanwege onder andere de genocide van Srebrenica, alleen kunnen leiden tot een veroordeling. Het erkennen van de waarheid over Srebrenica is nodig. Opdat een tragedie als deze nooit meer zal voorkomen. Wij staan vandaag stil bij de mensen die 18 jaar geleden werden vermoord, in het bijzonder bij de … mensen die vandaag in Potocari worden begraven. Vandaag zullen hun namen ook hier klinken. Ik wens ons samen toe dat wij hen waardig herdenken.

IKV PaxChristi, Platform BiH, Politiek Comite Stari Most, IZBN, Vereniging van Overlevenden van Genocide van Srebrenica95 en Mladi BiH